طراحی مدل عوامل مؤثر بر استفاده از سیاست‌پژوهی در سیاستگذاری؛ با استفاده از نگاشت مفهومی

سیاست‌پژوهی فرایند انجام تحقیق درباره مسئله اجتماعی یا تحلیل آن به‌منظور ارائه توصیه‌های عملی به سیاستگذاران است. اما مهم‌تر از انجام سیاست‌پژوهی، استفاده از آن است. استفاده، زمانی اتفاق می‌افتد که سیاست‌پژوهی، بر افراد یا سیستم‌هایی اثر گذارد، آنها را شکل و یا تغییر دهد. هدف اصلی این مقاله شناسایی عوامل مؤثر بر استفاده از سیاست‌پژوهی در سیاستگذاری و طراحی آنها در قالب یک مدل است. روش تحقیق ترکیبی از نوع متوالی ـ اکتشافی است. مرور ادبیات، مصاحبه و برگزاری گروه کانونی، روش‌های به‌کار برده شده برای شناسایی عوامل هستند. برای طراحی مدل از نگاشت مفهومی و برای بررسی معناداری وزن‌های به‌دست آمده در ابعاد مدل، از آزمون فریدمن استفاده شده است. جامعه آماری در این تحقیق اساتید و محققان حوزه خط‌مشی‌گذاری عمومی هستند. برای نمونه‌گیری، در مراحل مختلف تحقیق، روش هدفمند ـ متوالی به‌کار برده شد و درمجموع 36 نفر در این تحقیق مشارکت داشته‌اند. 94 عامل شناسایی شد که این عوامل در قالب هجده مؤلفه و چهار بعد تعریف شده‌اند. نتایج حاصل از نگاشت مفهومی ضمن تأیید نحوه طبقه‌بندی عوامل، نشان‌دهنده آن است که بیشترین اجماع بر بعد تحقیق، بعد خط‌مشی‌گذار و ویژگی‌های هویتی محقق و در نهایت بعد زمینه است. این رتبه‌بندی، توسط آزمون فریدمن نیز تأیید شده است.